Coöperatie starten: deel 4 – Het tij keren
Een coöperatie beginnen: hoe doe je dat? In haar blog beschrijft Petra Wolthuis haar ervaringen.
Podiumwinkel Toon aan de Jan Evertsentraat in Amsterdam-West is een eigenaardige combi tussen retrowinkel, vergaderruimte en museum. In de hoek staat een eenzame piano en aan de muur kijken zigeunerjongetje en wulpse donkerharige dame naar de binnendruppelende buurtbewoners.
Het is niet zomaar een bijeenkomst. Neen, op deze dinsdagavond komt uitleg over een op te richten buurtcoöperatie die nota bene zélf winkelpanden koopt. Een Nederlandse primeur, voor zover bekend bij deze schrijfster.
Het tij keren
En wat heb ik als Amsterdam-Centrum-bewoner daar dan wel te zoeken? Allereerst omdat ik een van de initiatiefnemers (Jeroen Jonkers) persoonlijk zeer goed ken. Ten tweede betreft deze oprichting een primeur en daar ben ik sowieso graag bij.
Even een korte terugblik. Vijf jaar geleden werd in de Jan Evertsenstraat juwelier Fred Hund doodgeschoten in zijn winkel tijdens een roofoverval. Deze aanval op een middenstander, een van de velen, was de spreekwoordelijke druppel. Bewoners, ondernemers en winkeliers waren de verloedering, criminaliteit en leegloop in hun wijk meer dan zat. Gezamenlijk keerden zij het tij door de oprichting van de actiegroep Ik geef om de Jan Eef in 2009. En kort daarna de Winkelstraatvereniging Jan Eef, ZZP-collectief en de Bedrijven Investeringszone (BIZ).
Een stap verder
Door al die initiatieven vulden leegstaande winkelpanden zich met popupwinkels en ruimtes voor creatievelingen, freelancers en starters. Gezelligheidverhogende festivals met muziek, dans en zang, kleurrijke markten zorgden voor nieuw elan en solidariteit tussen de buurtbewoners. Ook groeiden nieuwe hippe horecagelegenheden als paddenstoelen uit de grond.
Nu wil de winkelstraatvereniging Jan Eef een stap verder gaan met de start van buurtcoöperatie Jan Evertsen BuurtCoöperatie (JEBC). Met de inleg van de leden (50 euro per aandeel) worden leegstaande of gehuurde winkelpanden gekocht. Het idee daarachter is dat door winkelpanden te bezitten, de buurt meer controle krijgt over wat er in hun eigen omgeving gebeurt.
Rijke Russen
Jeroen Jonkers van de Jan Eef: ‘Zo voorkom je bijvoorbeeld dat snode vastgoedeigenaren de huur verhogen omdat een startende ondernemer of buurt succesvol wordt of dat rijke Russen of Chinezen op negatieve wijze hun stempel drukken.’
Het is een investering in je eigen wijk, benadrukken de diverse sprekers (waaronder een idealistische makelaar en serieuze notaris). Deelname aan de coöperatie garandeert echter geen toekomstige rijkdom. Als er al winst gemaakt wordt, gaat de helft terug naar de coöperatie. Dat er minstens vijftigduizend euro nodig is om te kunnen starten met de aanschaf van vastgoed, is misschien ook nog wel een dingetje.
Het komt goed
Als alle sprekers aan het woord zijn geweest, mogen de aanwezigen zich vrijblijvend inschrijven. Het is een intentieverklaring, benadrukt Jonkers. Bij de daadwerkelijke start van de buurtcoöperatie, krijgen deze intentieverklaarders voorrang bij de verdeling van de aandelen.
Tientallen mensen lopen naar het kleine ronde tafeltje naast de piano waarop de genummerde formuleren liggen. Ik mag niet tekenen. Vooralsnog laat de buurtcoöperatie alleen mensen uit de buurt toe.
Als troost hap ik in een smakelijk groentekroketje en zie hoe deze pioniers zelfbewust hun krabbel zetten, elkaar amicaal begroeten en anekdotes delen. Ik besluit ontroerd dat het de hoogste tijd is om terug te keren naar mijn eigen buurtje.
Het komt wel goed met de JEBC. En nu de rest van de stad nog.
Amsterdam, 29 september 2015