Wat is een coöperatie?
Een coöperatie is een vereniging die ingevolge wettelijk voorschrift een onderneming met haar leden moet exploiteren. Het kenmerkende van deze onderneming is dat het niet, althans niet in het bijzonder, gaat om rendement op ingebracht vermogen, maar om andersoortige meerwaarde ten gunste van de leden. Voorbeelden hiervan kennen we volop uit de agrarische sector, waar bijvoorbeeld een lagere prijs voor de inkoop van goederen en diensten wordt nagestreefd (veevoer), of een hogere prijs voor de leden voor geleverde producten (melk).
Er is sinds enkele jaren een toenemende belangstelling voor de coöperatieve ondernemingsvorm. Naast de bekende coöperaties in de agrarische sector zien we deze ondernemingsvorm nu ook terugkomen in diverse andere sectoren, zoals (gezondheid)zorg, onderwijs, samenwerkende zelfstandige professionals (ZP’ers), gemeenschapsontwikkeling (dorpen, wijken, regio’s) en de duurzame energiewinning.
Het begrip coöperatie
De coöperatie is een bijzondere soort van onderneming, gedreven als onderneming en -ten principale- democratisch aangestuurd. In de Nederlandse wet staat de definitie in art. 2:53 van het BW, leden, 1, 3 en 4. Artikel 53
53.1. De coöperatie is een bij notariële akte als coöperatie opgerichte vereniging. Zij moet zich blijkens de statuten ten doel stellen in bepaalde stoffelijke behoeften van haar leden te voorzien, krachtens overeenkomsten, anders dan van verzekering, met hen gesloten in het bedrijf dat zij te dien einde te hunnen behoeve uitoefent of doet uitoefenen.
53.3. De statuten van een coöperatie kunnen haar veroorloven overeenkomsten als die welke zij met haar leden sluit, ook met anderen aan te gaan.
53.4. Indien een coöperatie de in het vorige lid bedoelde bevoegdheid uitoefent, mag zij dat niet in een zodanige mate doen, dat de overeenkomsten met de leden slechts van een ondergeschikte betekenis zijn.
[NB art. 53.2 gaat specifiek over de onderlinge waarborgmaatschappij en dat hebben we hier weggelaten].